Lokum i usamodzielnienie. Słowo o mieszkalnictwie wspieranym

Ponad 100 gdynian skorzystało z takiej formy wsparcia w ostatnich latach. To szansa na samodzielne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami, z zaburzeniami czy seniorów. W gdyńskim systemie pomocy społecznej umieszczanie podopiecznych w całodobowych placówkach jest ostatecznością, zarezerwowaną wyłącznie dla tych, których stan zdrowia, czy stan psychiczny nie daje nadziei na funkcjonowanie w środowisku.

Dorośli gdynianie z niepełnosprawnościami, którzy nie są w stanie samodzielnie funkcjonować w miejscu zamieszkania, mogą zostać objęci wsparciem Zespołu ds. Mieszkalnictwa Wspieranego.

– Własny kąt, w którym możemy zaspokoić podstawowe potrzeby życiowe i czuć się bezpiecznie, to potrzeba, której nie da się pominąć. Wiemy, że nasi mieszkańcy nie zawsze są w stanie sami poradzić sobie w tej kwestii, dlatego też staramy się wyciągnąć do nich pomocną dłoń – zaznacza Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji. – Mieszkania wspierane to szansa dla tych, którzy potrzebują nie tylko odpowiedniego do stanu zdrowia miejsca zamieszkania, ale także pomocy w przejściu do pełniejszego udziału w różnych sferach życia.

Ta forma wsparcia przygotowana jest z myślą o osobach, które nie są w stanie żyć samodzielnie, ale nie ma konieczności, aby przeprowadzały się do takich jednostek jak np. Domy Pomocy Społecznej. 

– Nasz zespół samego początku wspiera osoby z niepełnosprawnością intelektualną, chorujące psychicznie oraz osoby starsze. W tych grupach może występować więcej niż jedno schorzenie, w różnym zakresie – mówi Małgorzata Ustrzyńska, kierownik Zespołu ds. Mieszkalnictwa Wspieranego. – Nie przyznajemy lokali, ale miejsce w mieszkaniu chronionym bądź wspieranym. Osoba, która chce skorzystać z naszego wsparcia, musi złożyć wniosek w dowolnej formie – podania, pisma, prośby o przyjęcie. Mamy mieszkania minimum dwuosobowe, maksimum siedmioosobowe, pokoje – raczej dwuosobowe. Jednoosobowe są wyjątkiem.

Aby dana osoba mogła zostać zakwalifikowana, musi posiadać orzeczenie o niepełnosprawności lub być seniorem, który nie jest w stanie funkcjonować samodzielnie w środowisku zamieszkania. Powinna także posiadać dochód pozwalający na samodzielne utrzymanie się w zakresie wyżywienia, ubrania, zakupienia środków czystości. Pozostała odpłatność uzależniona jest od dochodu mieszkańca.

Taka forma pomocy obejmuje nie tylko zapewnienie miejsca do życia, ale także wsparcie terapeutyczne, aktywizację oraz działania zmierzające do usamodzielnienia. W ostatnich latach skorzystały z niej ok. 102 osoby. Aktualnie w mieszkaniach wpieranych i chronionych mieszkają 73 osoby, a od września wprowadzą się jeszcze 4.

– Mieszkania są przeznaczone dla osób, które chcą pracować nad utrwalaniem umiejętności potrzebnych w życiu codziennym, zyskiwaniem samodzielności, czyli dla takich, które są zdecydowane współpracować z nami w tym kierunku. To bardzo ważne, ponieważ nie robimy nic wbrew woli klienta, ale bazujemy na współpracy – tłumaczy Dorota Goldstrom – Matuszak, zastępca kierownika Zespołu ds. mieszkalnictwa wspieranego MOPS w Gdyni. – Klienci godzą się na ofertę, którą im prezentujemy. Staramy się dobrać ją tak, aby korygować to, co jest niedoborem lub wzmacniać to, co jest do wypracowania. Ludzie przychodzą do nas, bo chcą się rozwijać i uzyskiwać samodzielność.

Jak podkreśla Małgorzata Ustrzyńska, praca opiera się przede wszystkim na woli klienta. Osoby, które decydują się na pobyt w mieszkaniach chronionych/wspieranych zobowiązane są do przestrzegania panujących tam zasad.

– Jeżeli oczekiwany zakres wsparcia przekracza nasze możliwości, wówczas proponujemy danej osobie przeniesienie się do miejsca, w którym pomoc świadczona będzie w szerszym zakresie, całodobowo. Nie oferujemy wsparcia na poziomie Domów Pomocy Społecznej. Pracujemy nad tym, aby każdy z naszych mieszkańców miał zapewnioną aktywność dzienną, ale nie w mieszkaniu, tylko na zewnątrz – objaśnia.

Wspomniana aktywność odbywać się może w Środowiskowym Domu Samopomocy, w ramach warsztatów terapii zajęciowej, klubów samopomocowych, w świetlicach dla seniorów, Centrum Integracji Społecznej, Uniwersytetach Trzeciego Wieku, a także poprzez pracę zawodową.

– Oferta MOPS przygotowana została tak, aby zapewnić jak najlepsze i adekwatne do indywidualnej sytuacji wsparcie dla osób, które go potrzebują, a z różnych względów nie są w stanie samodzielnie rozwiązać napotkanych problemów. Mieszkalnictwo wspierane i chronione to ważna część naszej działalności, dzięki której gdynianie z ograniczonymi możliwościami funkcjonowania w społeczności mogą zmienić swoją sytuację z pomocą specjalistów. Zależy nam na tym, aby osoby objęte wsparciem mogły czuć się bezpiecznie, a dzięki zapewnieniu odpowiednich warunków i opieki w mieszkaniach zaspokajać te codzienne potrzeby życiowe, których wcześniej samodzielnie nie byli w stanie, a także podtrzymywać i rozwijać swoje umiejętności społeczne – podkreśla Katarzyna Stec, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdyni.