– Temat trudności w sferze psychicznej był i wciąż jest kwestią niezwykle delikatną, wymagającą szczególnego podejścia – mówi Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji. – Nie sposób wskazać jedną, uniwersalną metodę wsparcia – ważne jest, aby działania w tej materii były różnorodne i docierały do jak najszerszego grona odbiorców. Dlatego tak ważne są działania takich jednostek jak Centrum Samopomocy w Gdyni, które przez cały rok aktywnie pracuje na rzecz osób przeżywających różnego rodzaju trudności. Dzięki zaangażowaniu kadry i wielu ważnym i ciekawym inicjatywom, wsparcie dociera dokładnie tam, gdzie jest potrzebne, a dodatkowo, jako społeczeństwo, uczymy się zwracać uwagę i mówić głośno o tym, co, choć bardzo ważne, jest niekiedy tak samo trudne.
Będące częścią gdyńskiego systemu pomocy społecznej Centrum Samopomocy podejmuje liczne aktywności, których ideą jest zwiększenie świadomości społecznej w zakresie zdrowia psychicznego, działa na rzecz wdrażania innowacyjnych rozwiązań włączania społecznego i zawodowego osób z niepełnosprawnościami oraz w kryzysie psychicznym. Żywo angażuje się w budowanie spójnego systemu wsparcia i działania aktywnie wspomagające proces zdrowienia oraz budowania relacji społecznych.
– Naszym celem jest wzmacnianie samodzielności życiowej oraz rozwijanie umiejętności niezbędnych do prowadzenia niezależnego i aktywnego życia osób doświadczających problemów zdrowia psychicznego – podkreśla Piotr Harhaj, dyrektor Centrum Samopomocy w Gdyni. To także tworzenie warunków sprzyjających aktywności w życiu społecznym osób dorosłych doświadczających kryzysów psychicznych.
W strukturach CS działają dwie przestrzenie dialogiczne: Klub 123 i Chrzan House, których społeczność liczy łącznie 140 osób, a także “Ogród Bez Pośpiechu”, będący miejscem kreatywnych aktywności, nauki i integracji. Tam odbywają się m.in. spotkania grup wsparcia, zajęcia artystyczne, plenery malarskie i fotograficzne czy zajęcia ogrodnicze. Hortiterapia, czyli forma zajęć podczas których uczestnicy pracują z żywymi roślinami, prowadzona jest również “pod dachem”. Tak było np. w Chrzan House.
– Działania klubów skoncentrowane są na wspólne pokonywanie kryzysów, budowaniu trwałych dojrzałych relacji, pomocy w wychodzeniu z izolacji i osamotnienia oraz wzmacnianiu samooceny i akceptacji w siebie. Uczestnicy tworzą mocną społeczność, która ma wpływ na jej działania – tłumaczy Sabina van Houter, liderka klubu Chrzan House.
Osoby biorące udział w przedsięwzięciach organizowanych przez Centrum mogą wyrażać siebie ekspresją artystyczną.
– Przenoszę na papier moje uczucie. Co mi to daje? Czasem radość, że coś się udało. Innym razem mogę w ten sposób swoim przeżyciem podzielić się z kimś. Nie zawsze jest łatwo mówić, a kiedy to przenoszę na papier, nie muszę nic mówić, aby ktoś mnie zrozumiał – mówi pani Małgorzata, uczestniczka warsztatów literackich CS.
– Pisanie jest moim lekarstwem. Nadal jestem w procesie zdrowienia, dzięki pisaniu przepracowałam wiele traum. Tak, pisanie bardzo mi pomaga – dodaje pani Zofia, uczestniczka konkursu literackiego organizowanego przy udziale CS.
W ramach Centrum Samopomocy działają także grupy wsparcia oraz Zespół Doradztwa i Poradnictwa przy ul. Chrzanowskiego 14/2, który wspiera osoby z niepełnosprawnościami i doświadczające kryzysów psychicznych (oraz ich bliskich) w procesie aktywizacji i włączenia zawodowego i społecznego.
Rok 2022 zakończył się współpracą z 42 klientami, w tym 17 kobietami i 25 mężczyznami. Dwa razy w miesiącu odbywają się zajęcia Klubu Pracy oraz ukazujące jak wygląda praca w poszczególnych zawodach zajęcia teoretyczne i praktyczne pn. Symulator pracy.
Tak było, a tak będzie
Ubiegły rok dla społeczności CS to także konsultacje z trenerem pracy (dla 86 osób), których celem była aktywizacja zawodowa oraz motywacja do poszukiwań i utrzymania pracy dostosowanej do indywidualnych umiejętności i zasobów (23 osoby podjęły pracę), 636 godzin konsultacji psychologicznych w ramach indywidualnych programów integracji społeczno – zawodowej oraz poradnictwa oraz 35 godzin konsultacji z zakresu doradztwa zawodowego (26 osób). 10 uczestników Centrum wzięło udział w treningach pracy, a 24 – w prowadzonych od lipca do grudnia warsztatach psychoedukacji.
Aktywność Centrum Samopomocy i każdego z Klubów to nie tylko codzienne zajęcia prowadzone z myślą o wspieraniu uczestników, ale także włączanie się w rozpoznawalne w skali województwa i kraju akcje oraz autorskie inicjatywy. Wśród nich znalazły się m.in. Dni Solidarności z Osobami Chorującymi Psychicznie, a w ramach nich Forum Samopomocy Osób z Doświadczeniem Kryzysu Psychicznego czy Akcja „Róża od św. Walentego”, w ramach której w tym roku udało się przygotować ponad 300 kartek z motywującymi sentencjami, odwiedzić 13 miejsc i rozdać blisko 510 róż.
Wśród mniejszych, ale także niezwykle ważnych inicjatyw znalazła się m.in. zbiórka na rzecz zwierząt ze schroniska “Ciapkowo” w Gdyni, której druga odsłona trwa obecnie, czy bookcrossing w Chrzan House. To jednak nie koniec planów na bieżący rok.
– Planujemy utworzenie i uruchomienie pracowni edukacji społecznej na rzecz zdrowia psychicznego – EduArt, w lokalu przy ul. Warszawskiej 76. Pracownia skupiać będzie osoby doświadczające problemów zdrowia psychicznego i sojuszników zdrowienia, którzy zaangażują się w profilaktykę zdrowia psychicznego i promocję działań samopomocowych – zaznacza Piotr Harhaj. – Terapia społeczna w kontekście edukacji społecznej obejmie działania face to face i internecie. Będą to m.in: grupy edukacyjne, warsztaty i szkolenia w ramach edukacji z pierwszej ręki, tworzenie i upowszechnianie samopomocowych treści, w tym osobistych historii, relacji z wydarzeń, wywiadów i reportaży, w formie artykułów, podcastów, filmów, zdjęć (kanały społecznościowe), prowadzenia portalu o zdrowiu psychicznym i działaniach samopomocowych. Przed nami także jesień dla zdrowia psychicznego, czyli działania w przestrzeni publicznej w ramach Dni Solidarności z Osobami Chorującymi Psychicznie i VII już Pomorskiego Forum Samopomocy w Gdyni.
Jak podkreśla dyrektor CS, działalność artystyczna jako wsparcie we wzmocnieniu kondycji psychicznej i uzupełnienie wsparcia psychologicznego jest wciąż niedoceniana. Wiele badań wskazuje na wagę rozwoju swoich zainteresowań w budowaniu odporności psychicznej czy odczuwania szczęścia.
