W skład miejskiej grupy wchodzą przedstawiciele: Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Wydziału Edukacji oraz Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Miasta, Miejskiej Biblioteki Publicznej, Laboratorium Innowacji Społecznych, Powiatowego Urzędu Pracy, Banku Żywności, Stowarzyszenia Gaudium Vitae, Stowarzyszenia Ovum, SP nr 26, Muzeum Emigracji i Straży Granicznej. Warto podkreślić, że aktywnymi członkami grupy są obcokrajowcy, którzy już zadomowili się w naszym mieście i doskonale wiedzą z jakimi kłopotami mogą borykać się nowoprzybyli. Grupa spotyka się średnio dwa razy w roku, aby zaktualizować informacje o swoich działaniach oraz żeby omówić konieczne zmiany w ofercie kierowanej do nowych mieszkańców Gdyni.
– Historia Gdyni oparta jest o ludzi, którzy przybyli tu z różnych stron Polski i świata, dlatego naturalne jest, że gdyński samorząd z otwartością i zrozumieniem traktuje zagadnienia związane z imigracją i osiedlaniem się w Gdyni cudzoziemców – zauważa Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji. – Już w 2016 roku zawiązała się miejska grupa na rzecz wspierania imigrantów i udało się jej wspólnie wypracować szereg działań, które są bardzo pomocne dla osób, pragnących żyć i pracować w naszym mieście. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że czas, w którym obecnie funkcjonujemy stawia przed nami nowe wyzwania i konieczność ciągłego rozwijania i doskonalenia obecnego systemu.
– Pandemia covid-19 wpłynęła również na sytuację imigrantów, zwłaszcza w połączeniu z lockdownem i problemami gdyńskich przedsiębiorców – dodaje Katarzyna Stec, dyrektor MOPS w Gdyni. – Pojawiały się kryzysowe sytuacje związaną m.in. z nagłą utratą zatrudnienia. Należy również dodać, że w przypadku osób o nieuregulowanym statusie pobytowym udzielanie wsparcia jest prawnie bardzo utrudnione. W MOPS pracuje grupa 4 pracowników socjalnych specjalnie oddelegowanych do planowania interwencyjnego wsparcia w takich przypadkach, zwłaszcza gdy sytuacja dotyczy rodzin z dziećmi. W 2020 roku pracownicy interweniowali prawie 250 razy.
W 2017 roku z inicjatywy miejskiej koalicji powstał Punkt Informacyjny dla Cudzoziemców (obecnie mieszczący się przy ul. Wolności 11a) i zaczęła funkcjonować specjalnie dedykowana cudzoziemcom grupa na Facebooku cudzoziemcy.gdynia. Obie inicjatywy okazały się strzałem w dziesiątkę, co pokazują choćby stale rosnące statystyki za ostatnie lata. W 2019 roku z pomocy punktu skorzystało 475 osób, w 2020 roku 589 a obecnie do końca września 2021 jest to już 518 osób. Grupa na Facebooku liczy obecnie 2100 członków i każdego tygodnia dołączają do niej średnio 23 nowe osoby.
Wszyscy, którzy do nas trafią otrzymają informacje również w języku ukraińskim, rosyjskim i angielskim – wylicza Iryna Malinowska, pracownik Punktu Informacyjnego dla Cudzoziemców. – Warto dodać, że bardzo dużo porad i konsultacji odbywa się telefonicznie i mailowo. Najczęściej pojawiają się tematy związane z legalizacją pobytu, znalezieniem pracy, pomocą w załatwieniu spraw urzędowych. Obecnie pojawia się rosnąca tendencja do spotkań osobistych – taka forma kontaktu daje większy komfort obu stronom.
– Widzimy cały czas bardzo duże zainteresowanie cudzoziemców udziałem w grupie na FB. Przeważają osoby z Ukrainy i Białorusi – dodaje Oleksii Kushchev, tłumacz i konsultant Punktu Informacji dla Cudzoziemców, administrator grupy na FB. Moja motywacja do pomocy innym obcokrajowcom wynika z doświadczeń moich i mojej rodziny. Mieszkam w Gdyni już od 6 lat, mam obywatelstwo polskie i chciałbym podzielić się swoją wiedzą, aby inni nie popełniali moich wcześniejszych błędów, a ich droga do spokojnego i stabilnego życia w Gdyni była łatwiejsza i krótsza.
Bardzo ważnym obszarem wsparcia są bezpłatne kursy języka polskiego, organizowane przez Miejską Bibliotekę Publiczną. W 2020 roku skorzystało z nich 120 osób. Od września kursy językowe są organizowane również przez Laboratorium Innowacji Społecznych, a zajęcia odbywają się w Przystaniach Sąsiedzkich. LIS opracował także informator „Witaj w Gdyni” w języku polskim, rosyjskim i angielskim, w którym znalazły się ważne informacje, adresy i porady dotyczące życia w mieście. Informatory są dystrybuowane m.in. w Urzędzie Miasta, w Przystaniach (Przystań Lipowa 15, Przystań Opata Hackiego 33, Przystań Śmidowicza 49), Powiatowym Urzędzie Pracy, w Punkcie Informacji dla Cudzoziemców MOPS oraz w Muzeum Emigracji.
– Od 2 miesięcy w LIS działa zespół do spraw integracji cudzoziemców. Skupiamy się budowaniu relacji obcokrajowców z sąsiadami, organizujemy aktywności w Przystaniach np. zajęcia jogi prowadzone po rosyjsku. Niebawem ruszy grupa literacko-filozoficzna, założona przez ucznia ze Stanów Zjednoczonych. Regularnie organizujemy też spotkania zapoznawcze dla rosyjskojęzycznej społeczności Gdyni – wyjaśnia Izabela Rutkowska, specjalista ds. integracji międzykulturowej w Laboratorium Innowacji Społecznych.
Umiejętności językowe można trenować w odbywających się w Muzeum Emigracji konwersacjach „Gdynia Language Swap”. Na spotkania zapraszani są zarówno obcojęzycznych mieszkańcy Trójmiasta, jak i osoby, które w zamian za konwersacje w wybranym języku, mogą pomóc w ćwiczeniu języka polskiego.
Warto również dodać, że w Szkole Podstawowej nr 26 stworzono oddziały przygotowawcze, w których dzieci poznają język polski i polską kulturę, nim trafią do klas tradycyjnych.
Najważniejsze informacje o mieście znaleźć można także na portalu gdynia.pl, przetłumaczone na języki: angielskiej, niemiecki, rosyjski, ukraiński, szwedzki (pole zmiany języka znajduje się w prawnym górnym rogu strony).
Nieocenionym wsparciem w sytuacjach kryzysowych dla cudzoziemców, zwłaszcza w okresie pandemii, okazały się dwa gdyńskie sklepiki społeczne „Za stołem”, prowadzone przez Bank Żywności w Trójmieście. W punktach, przy ul. Lotników 86 i ul. Maciejewicza 11, wydawana jest żywność z krótkim terminem przydatności do spożycia, którą Bank Żywności pozyskuje od dużych sieci handlowych. W 2020 z tej formy wsparcia skorzystało ponad 1,5 tys. osób, a w 2021 blisko 1,8 tys.
Z kolei Stowarzyszenie „Gaudium Vitae” dostarcza obcokrajowcom pomoc rzeczową, szczególnie tę przeznaczoną dla dzieci (odzież, artykuły szkolne i gospodarstwa domowego, wyprawki dla noworodków).
Podczas spotkania Gdyńskiej grupy na rzecz wspierania imigrantów zauważono, że coraz więcej rodzin cudzoziemskich, nie przyjeżdża do naszego miasta wyłącznie w celach zarobkowych z planami szybkiego powrotu do ojczyzny, a głównie po to, aby osiedlić się w Gdyni na stałe. Jednocześnie nadal jest sporo osób, które traktują ogólnie Polskę jako kraj tymczasowego pobytu.
