Wspólnie na rzecz cudzoziemców w Gdyni

– W Gdyni stale dokładamy starań, aby nasi goście oraz mieszkańcy, niezależnie od pochodzenia czy narodowości, mogli jednakowo korzystać z tego, co oferuje miasto i móc planować tutaj swoją przyszłość – mówi Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji. – Działania takie jak spotkania koalicji czy udział projektach pozwalają jeszcze lepiej rozpoznać potrzeby i odpowiadać na nie, co przekłada się na stałą poprawę jakości wsparcia.

Geneza koalicji sięga roku 2016. Wówczas przedstawiciele różnych lokalnych instytucji, organizacji pozarządowych oraz osoby prywatne, w tym lektorzy, wolontariusze oraz imigranci zamieszkujący Trójmiasto od kilku lat, zaczęli spotykać się, aby wspólnie rozmawiać o kwestiach dotyczących cudzoziemców.

Obecnie koalicję tworzą m.in. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdyni, Powiatowy Urząd Pracy w Gdyni, Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni, Bank Żywności, Stowarzyszenie Gaudium Vitae, Wydział Edukacji Urzędu Miasta w Gdyni, Wydział Spraw Społecznych Urzędu Miasta w Gdyni, Muzeum Emigracji w Gdyni, Straż Graniczna, Laboratorium Innowacji Społecznych, Gdynia Community Center oraz Szkoła Podstawowa nr 26 w Gdyni.

Jej regularna praca polega głównie na określaniu potrzeb, a w dalszych krokach wspólne wdrażanie działań, które mają ulepszać proces wspierania imigrantów.

Sytuacja związana z wojną w Ukrainie spowodowała, że podmioty działające na terenie Gdyni podjęły nowe inicjatywy, projekty i usługi, dedykowane wspieraniu tych, którzy byli zmuszeni opuścić swój kraj. We wsparcie uchodźców aktywnie włączyły się instytucje międzynarodowe, takie jak UNICEF.

– Istotą koalicji jest także wymiana informacji, doświadczeń i możliwość podejmowania wspólnych działań – podkreśla Dorota Oskarbska, kierownik Zespołu ds. Intensywnej Pracy Socjalnej z Rodziną MOPS Gdynia. – Do tej pory grono koalicjantów było stałe, jednak w związku z wojną w Ukrainie grupa powiększyła się o nowe osoby.

– Sytuacja jest dynamiczna, pojawiają się różne problemy i zadania wynikające z zapotrzebowania. Ludzie migrują, zmieniają miejsca zamieszkania. Jeżeli pojawia się ktoś, kto zaczyna prężnie działać na rzecz cudzoziemców, ma wartościowe doświadczenie i chce nawiązać współpracę, jesteśmy na to otwarci – dodaje Iryna Malinowska, konsultant ds. cudzoziemców Punktu Informacyjnego dla Cudzoziemców.

Zaznaczmy, że to właśnie przy Zespole ds. Intensywnej Pracy Socjalnej z Rodziną MOPS (ul. Wolności 11a) w roku 2017 powstał funkcjonujący do dziś Punkt Informacyjny dla Cudzoziemców, obecnie wspierany także ze środków UNICEF.

O gdyńskich działaniach na arenie międzynarodowej

Tematem, który towarzyszył ostatniemu spotkaniu koalicji było także zaangażowanie gdyńskiego MOPS w projekt Includate, którego ideą jest wymiana metod wparcia cudzoziemców oraz opracowanie w tym zakresie lokalnych planów włączania. Co ważne, lokalne działania projektowe objęły migrantów różnej narodowości.

– Do naszych działań, jako uczestników projektu, należało wypróbowanie metod rozpoznawania potrzeb migrantów oraz zbadania ich spojrzenia na miasto, czyli community mapping i communnity reporting – tłumaczy Jarosław Józefczyk, zastępca dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdyni. – Zobrazowaniem efektów tego działania jest fakt, że na mapę Google naniesione zostały miejsca, które definiowane są jako pozytywne, ważne dla cudzoziemców.  Warsztat polegał właśnie na snuciu opowieści w odniesieniu do tego, co w tkance i usługach miasta postrzegane jest dobrze, a co jednak nie. Community reporting pozwala na podejście narracyjne do swojej sytuacji. Ludzie opowiadają o tym, kim są, dlaczego znalazły się w danym miejscu, z jakim doświadczeniem przychodzą.

Metoda community reporting rozwija swobodną formułę wypowiedzi. Efekty pracy mogą być dalej wykorzystywane w procesie lokalnego dialogu na rzecz migrantów. Jak podkreśla Jarosław Józefczyk, projekt Includate oraz działania koalicji są w pewien sposób połączone – wątek projektu wzbogaca bowiem działania koalicyjne.

– Trzeci krok w projekcie polega na tym, że owoce poprzednich warsztatów mają być wykorzystane do uruchomienia kolejnej metody – conversation of change, czyli dyskusja zmiany – tłumaczy. – Wyniki raportu, który powstał po pierwszych warsztatach, służą do rozwinięcia dyskusji podczas spotkania koalicyjnego w sposób półwarsztatowy. Rozmowa dotyczy głównych tez, które niejako ujawniły wcześniejsze warsztaty.

Podjęta podczas spotkania koalicji dyskusja uwypukliła trudności, z jakimi spotykają się cudzoziemcy, związane m.in. z barierą językową czy problemami z podjęciem zatrudnienia (zdarzają się sytuacje dotyczące nieuczciwych pracodawców i pośredników pracy). Jednym z poruszonych zagadnień była również próba uzgodnienia potrzeb samorządu dotyczących pracy w obszarze usług opiekuńczych i możliwości zatrudniania nowoprzybyłych w porozumieniu z Powiatowym Urzędem Pracy. Omówiono także wyzwania pojawiające się w związku z rządowym projektem obejmującym wejście w życie przepisów związanych z legalizacją pobytu uchodźców.

Koalicjanci przez cały czas prowadzą działania majce wspierać imigrantów m.in. poprzez bezpłatne zajęcia języka polskiego organizowane przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Gdyni, Laboratorium Innowacji Społecznych, Muzeum Emigracji w Gdyni i Gdynia Community Center.

Powiatowy Urząd Pracy wraz z Urzędem Skarbowym oraz Strażą Graniczną organizuje spotkania dla cudzoziemców przybliżające temat bezpiecznego poszukiwania pracy. Innym istotnym problemem jest także dostęp do stałego miejsca zamieszkania. Dzięki wsparciu UNICEF, MOPS może udzielać wsparcia poprzez pomoc w wynajmie mieszkań.

W związku z dynamiczną sytuacją, w bieżącym roku koalicja będzie spotykać się regularnie.