Życie z dala od domu. Dziś Światowy Dzień Uchodźcy

Temat migracji oraz napływu uchodźców stał się szczególnie bliski w ostatnich miesiącach. Praktycznie od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę Gdynia podjęła szeroko zakrojone działania pomocowe obejmujące m.in. pomoc w odnalezieniu się w nowej sytuacji, zapewnienie noclegu, wsparcia finansowego czy rzeczowego.

– Od blisko czterech miesięcy słowo „uchodźca” niesie za sobą zupełnie inne znaczenie niż na początku roku. Dzisiejsze obchody traktujemy szczególnie jako wyraz wsparcia dla naszych sąsiadów z Ukrainy. O uchodźcach mówimy już nie tylko w teorii, lecz własnym poświęceniem i zaangażowaniem dajemy świadectwo solidarności – mówi Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji.

Od 2016 roku w Gdyni działa także grupa na rzecz wspierania imigrantów, w skład której wchodzą przedstawiciele: Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Wydziału Edukacji oraz Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Miasta, Miejskiej Biblioteki Publicznej, Laboratorium Innowacji Społecznych, Powiatowego Urzędu Pracy, Banku Żywności, Stowarzyszenia Gaudium Vitae, Stowarzyszenia Ovum, SP nr 26, Muzeum Emigracji i Straży Granicznej.

Punkt Informacyjny dla Uchodźców od 2017 roku funkcjonuje przy ul. Wolności 11b, gdzie mieści się Zespół ds. Intensywnej Pracy Socjalnej z Rodziną. W każdy wtorek i czwartek  przyjmuje tam konsultant ds. cudzoziemców, a od 10 czerwca, w piątki, konsultanci Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek świadczą także doradztwo pobytowe. Nieprzerwanie działa też infolinia oraz mail cudzoziemcy@mopsgdynia.pl, a także grupa cudzoziemcy.gdynia na portalu Facebook.

– Nasza działalność obejmuje pracę z osobami ze statusem uchodźcy lub ochrony uzupełniającej głownie z Białorusi oraz Afganistanu w ramach indywidualnych programów integracji. W tej kwestii obserwujemy trend wzrastający – prowadzimy obecnie około 20 programów. Współpracujemy także z sądem realizując zadania specjalistów w zakresie opieki tymczasowej nad małoletnimi. Pracownicy socjalni zgodnie  z zapisami ustawy z 12.03.2022 o pomocy obywatelom Ukrainy otrzymują postanowienia z namiarami rodzin, których sytuację życiową należy zweryfikować. Wchodzą w środowisko udzielając porad dotyczących spraw z którymi borykają się nowi mieszkańcy Gdyni, a także informują o możliwości otrzymania nieodpłatnej pomocy – mówi Dorota Oskarbska, kierownik Zespołu ds. Intensywnej Pracy Socjalnej z rodziną.

Od początku wojny w Ukrainie i związanego z nią napływu uchodźców, Zespół uruchomił odrębną infolinię, która z początku czynna była 24 godziny na dobę. Obecnie za obsługę linii odpowiada Urząd Miasta Gdyni.

– Uchodźcy zwracali się do nas nie tylko w sprawach schronienia czy nadania numeru PESEL, lecz także z problemami życia codziennego, zdrowotnymi, potrzebą otrzymania leków, skorzystania ze specjalistycznej opieki medycznej, dostępu do żłobków, przedszkoli – wylicza Iryna Malinowska, konsultant ds. cudzoziemców Punktu Informacyjnego dla Cudzoziemców.

Do zlokalizowanych na terenie miasta punktach zbiorowego zakwaterowania przybyło łącznie ok. 3900 osób. Obywatelom Ukrainy nadanych zostało łącznie ponad 9,3 tys. numerów PESEL. Wsparciem i pracą socjalną, świadczonymi przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w środowisku oraz w punktach grupowego zakwaterowania, objętych zostało 410 rodzin.

– W naszej codziennej pracy najważniejsi są ludzie. Zwiększony napływ ludności był dla nas wyzwaniem, z którym do tej pory nie mieliśmy okazji się zmierzyć, dołożyliśmy jednak wszelkich starań, aby wypełnić swoje zadania jak najlepiej i pomóc tym, którzy w danej chwili najbardziej tego potrzebowali – mówi Jarosław Józefczyk, zastępca dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Gdyni.

Będące częścią koalicji na rzecz cudzoziemców Laboratorium Innowacji Społecznych przygotowało dostępny w trzech wersjach językowych informator dla nowych mieszkańców. Znaleźć tam można m.in. adresy i kontakt telefoniczny do miejskich instytucji, a także informacje na temat opieki medycznej czy możliwości znalezienia zatrudnienia. Publikacja dostępna jest w formie elektronicznej na stronie internetowej LIS.

Laboratorium Innowacji Społecznej we współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną organizuje także kursy języka polskiego dla osób przybyłych z Ukrainy. Obecnie funkcjonuje 8 grup po 20 osób, a niebawem ruszą dwie kolejne. Na ten moment nie ma już wolnych miejsc, w dalszym ciągu można jednak zgłaszać się poprzez formularz. W kalendarzu wydarzeń innego członka koalicji – Muzeum Emigracji w Gdyni – znalazły się natomiast spotkania w ramach „Gdynia Language Swap”, czyli projektu zakładającego wzajemną naukę języka.

Pomoc żywnościowa dla uchodźców z Ukrainy dostępna jest w prowadzonym przez organizację Bank Żywności w Trójmieście Sklepie Społecznym „Za Stołem” przy ul. Lotników 86 (Gdynia Orłowo). Warunkiem jej uzyskania jest okazanie paszportów z datą wyjazdu po dniu 24 lutego lub zaświadczenie o statusie uchodźcy. Pomoc rzeczową dla uchodźców, przez pięć dni w tygodniu, świadczy natomiast Stowarzyszenie Gaudium Vitae mieszczące się przy ul. Tatrzańskiej 35 w Gdyni. Aktualizowane, szczegółowe informacje na temat takiej formy pomocy znajdują się na stronie internetowej www.bztrojmiasto.pl.

Dodajmy także, że w Gdyni działa powstały w wyniku wspólnej inicjatywy ONZ oraz biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców (UNHCR) punkt wspierający uchodźców. Udzielana jest w nim pomoc finansowa w wysokości 700 zł na pierwszego i 600 zł na każdego kolejnego członka rodziny. Oferta punktu skierowana jest głównie do matek z dziećmi. Unikatową usługą, jaka została w nim uruchomiona, jest Blue Dot, gdzie otrzymać można wsparcie psychologiczne lub poradę prawną (w formie konsultacji). Działanie obejmuje także pomoc w łączeniu rodzin, które rozdzieliła wojna.

Gorący czas kryzysu związanego z nagłym napływem obywateli Ukrainy do Gdyni mija, pojawia się jednak przed nami wyzwanie ciągłego systematyzowania wsparcia. Pomoc uchodźcom, również na podstawowym poziomie, jest potrzebna cały czas. Pamiętajmy o tych, którzy musieli uciekać przed wojną nie tylko przy okazji Światowego Dnia Uchodźcy.